Μια βραδιά στη Λέρο
Μετά από δυο χρόνια βρέθηκα
πάλι στη Λέρο.
Μόλις κατέβηκα από το
αεροπλάνο στο Παρθένι, παρά τη μάσκα που φορούσα, με τύλιξε αυτό το μοναδικό
άρωμα του νησιού. Θυμάρι, φασκόμηλο…
Κι ύστερα ήρθε η ώρα των
αγαπημένων φίλων, παλιών και νέων.
Η Μαρία Μαρή, ο Δημήτρης
Σταματέλος, η Φανή Ιωαννίδου, ο Σάββας και η Πόπη Φιλακούρη…
Γνώρισα τα δυο
καταπληκτικά κορίτσια που το βράδυ θα διάβαζαν αποσπάσματα από το «Ελάφι της Ρόδου»
στη βραδινή εκδήλωση: Την Πετριάννα και την Αναστασία.
Βρέθηκα στο LEDU της «Άρσις»
όπου γνώρισα -σε ένα σεμινάριο που κάναμε- τους ανθρώπους που φροντίζουν για
την μόρφωση των παιδιών / προσφύγων. Νέα φίλη λοιπόν η Άννα – Μαρία Παλυβού…
Το βραδάκι βρέθηκα στον «Παράδεισο».
Καφέ και εστιατόριο σε μια από τις πιο αγαπημένες μου παραλίες, στον Βρομόλιθο.
Υπέροχο μέρος/ μοναδικοί άνθρωποι. Η οικογένεια Μακρή δεν λειτουργεί απλώς
άψογα μια επιχείρηση, φροντίζει για τον τόπο της και βοηθά όπου μπορεί (την
άλλη μέρα δοκίμασα πάλι τη θαυμάσια κουζίνα τους).
Οι Ιταλοί φίλοι από τον «Ιταλικό
Σύλλογο Φίλων Λέρου» /«Associazione Italiana Amici di Leros» (AIAL) με τον Έντσο Μπονάνο φρόντισαν να έχουμε και μικροφωνική εγκατάσταση, ενώ
για όλα φρόντισε ο Μάρκος Σπανός -πανταχού παρών!
Ήρθε τόσος κόσμος που δεν
το πίστευα!
Πήρα κι ένα υπέροχο δώρο
από τον κήπο της Ευαγγελίας Λιβανού. Ένα φούλι/ τη γαρδένια της Λέρου που -όπως
έμαθα- διατηρείται αν βάλεις το λουλούδι σε μια …ντομάτα!
Κι η εκδήλωση άρχισε με
τον υπεύθυνο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης να συντονίζει, τη νηπιαγωγό Φανή Ιωαννίδου
να κάνει μια υπέροχη ομιλία και τα δυο κορίτσια -οι μαθήτριες Αναστασία Γαντζία
και Πετριάννα Καραμπάτη- να ζωντανεύουν το βιβλίο διαβάζοντας αποσπάσματα.
Ακούσαμε το Sole Mio και το Bella Ciao…
Μαζί μας όπως πάντα και ο
Πέτρος Κωνσταντάρας από το βιβλιοπωλείο «Στέκι» στο Λακκί…
Ο ήλιος έδυε σε μια ακύμαντη
θάλασσα.
Το βλέμμα μου έπεφτε κάθε
τόσο στο νησάκι της Αγίας Κυριακής…
Πραγματικά Παράδεισος!
Να και η ομιλία:
Το Ελάφι της Ρόδου
Φανή Ιωαννίδου
-Νηπιαγωγός
Κυρίες και κύριοι,
αγαπημένα μας παιδιά, καλησπέρα σας !
Με μεγάλη χαρά βρισκόμαστε σήμερα σε ένα απ’
τα πιο όμορφα σημεία της Λέρου, στον Βρομόλιθο και για άλλη μια φορά
καλωσορίζουμε τον συγγραφέα της καρδιάς μας, τον λάτρη της Λέρου και φίλο
πολλών από εμάς, τον Κώστα Στοφόρο.
Να πω δυο λόγια για το βιβλίο του «τo ελάφι
της Ρόδου – περιπέτεια στα Δωδεκάνησα», το νέο του «παιδί» που «μυρίζει
τυπογραφείο» μιας και εκδόθηκε μόλις πριν μία εβδομάδα. «Δυο λόγια μόνο» … αυτό
μου είπε …την αίσθηση που μου άφησε σαν απλή αναγνώστρια. Γρήγορα να φτάσει
λοιπόν το ολοκαίνουριο βιβλίο στο βιβλιοπωλείο μας, για να το διαβάσω… και η ευθύνη που με βάρυνε μεγάλη μιας και
είναι η πρώτη φορά που καλούμαι να κάνω κάτι τέτοιο! Αναθεώρησα όμως όταν
σκέφτηκα τα λόγια της αλεπούς προς τον «μικρό πρίγκιπα», πως «την ουσία δεν τη βλέπουν τα μάτια αλλά
μόνο η καρδιά», έβαλα, λοιπόν, το χέρι
στο σημείο της καρδιάς και να’ μαστε
όλοι εδώ να μιλήσουμε για το βιβλίο!
Τιμή μας και χαρά μας η
πρώτη παρουσίαση του νέου βιβλίου στην καλοκαιρινή Λέρο. Τιμή μας που είσαι
σήμερα εδώ μαζί με τα παιδιά της Λέρου.
«Το ελάφι της Ρόδου»
Ξανά στα Δωδεκάνησα ο
Κώστας Στοφόρος αυτή τη φορά κάνει βόλτα με την πένα του στην Αστυπάλαια του
σήμερα, τη Ρόδο και τη Σύμη του χθες!
Στα γαλάζια νερά του Αιγαίου, συνεχίζει τα λογοτεχνικά του ταξίδια μετά το Πόρτο
Ράφτη, την Καστοριά, τη Γκιώνα, τη Σάμο, τη Χίο, τη Λέσβο και φυσικά τη Λέρο. Λες κι έχει βάλει σκοπό
να τη γυρίσει όλη την Ελλάδα, να μη μείνει καμιά πόλη , κανένα χωριό και νησάκι
παραπονεμένο. Τους αγαπά τους τόπους τούτους , φαίνεται στα γραπτά του, τους
έχει περπατήσει, έχει κάνει έρευνα και μέσα απ’ τα βιβλία του τους γνωρίζει και
στους αναγνώστες προκαλώντας τους να τους επισκεφτούν ή να τους φανταστούν.
Βόλτες ατέλειωτες και
εξερευνήσεις των ηρώων, κάνουν τους
νεαρούς αναγνώστες και όχι μόνο, να
ανακαλύπτουν τις γειτονιές , την ιστορία του τόπου, τις ιδιαιτερότητες της
περιοχής και έτσι ονόματα και μνημεία του παρελθόντος, ξεπηδούν απ’ τις σελίδες
του βιβλίου φωνάζοντας δυνατά πως δεν πρέπει να ξεχάσουμε! Ιστορικές αναφορές και γεγονότα έρχονται στη
επιφάνεια και αβίαστα έρχονται να γίνουν
γνώση για τους εφήβους που διαβάζουν το βιβλίο, όπως και όλα τα άλλα βιβλία του
συγγραφέα. Οι ήρωες του ψάχνουν στην ιστορία, στα μνημεία, στα γραμμένα του
παρελθόντος, διαβάζουν χάρτες και λύνουν μυστήρια. Και ο Κώστας πετυχαίνει τον
στόχο του, καθώς διασκεδάζοντας, αγωνιώντας για τη συνέχεια της ιστορίας,
περιμένοντας τη λύση του μυστηρίου, οι
νεαροί αναγνώστες μαθαίνουν.
Δεξιοτέχνης πλέον ο συγγραφέας μιλάει
απευθείας στα παιδιά της πρώτης εφηβείας σα να είναι ένας από αυτούς , ακούει
τη φωνή τους , διαβάζει τις σκέψεις τους , βλέπει μέσα από τα δικά τους μάτια
και αισθάνεται τη ψυχοσύνθεση των παιδιών αυτής της ηλικίας . Νιώθεις πως έχει
ψάξει, έχει μιλήσει με πολλούς εφήβους και έχει πιάσει τον παλμό όσο κανείς
άλλος. Και ένα αίσθημα νοσταλγίας ξεπροβάλλει …για εμάς τους λίγο
μεγαλύτερους… για όλες τις ανακαλύψεις
που κάναμε μικροί , τότε που δεν ακολουθούσαμε δουλικά την τεχνολογία και η φύση ήταν εκεί να την εξερευνήσουμε ,
να γίνουμε ένα με αυτήν. Πιστεύω πως ένας από τους μεγάλους στόχους του Κ.
Στοφόρου είναι και αυτός: «Nα φωνάξει στους νέους μας να ρουφήξουν τη ζωή, ν
’αφήσουν καθετί αναλώσιμο και να δουν την ουσία των πραγμάτων , τη φύση, την ομορφιά, την ιστορία» …
Η γνωστή παρέα του
«Κώδικα της Λέρου»,λοιπόν, συγκεκριμένα η Κατερίνα, η Ζηνοβία, η Αντιγόνη, ο
Ιάσονας και ο Σάββας γνωρίζουν στην Αστυπάλαια τους Ιταλούς Ρένο και Φρατζέσκα
και η νέα ιστορία ξεκινά. Μια νοητή γραμμή ενώνει το παρελθόν με το παρόν – την
Αστυπάλαια του τώρα με τη Σύμη και τη Ρόδο του 1935 και του 1943. Ιστορικά
γεγονότα, ιστορίες του πολέμου, μνήμες του παρελθόντος και γεγονότα εκείνης της
εποχής παρουσιάζονται με ευρηματικό τρόπο και ενώνονται τα κομμάτια του παζλ.
Ο συγγραφέας με μαεστρία
συνδέει πραγματικά γεγονότα με τη μυθοπλασία, έτσι που ν’αναρωτιέται ο
αναγνώστης για το πού σταματάει η ιστορία και πού ξεκινά ο μύθος.
Το βιβλίο κινείται σε
πολλούς άξονες:
Η Αστυπάλαια, στην οποία περνούν τις διακοπές
τους τα παιδιά και είναι ο βασικός χώρος δράσης. Μέσα από τις βόλτες των
παιδιών μαθαίνουμε για τις ομορφιές του τόπου, για ιστορικά μνημεία και χώρους.
Βλέπουμε το κάστρο, επισκεπτόμαστε τη Χώρα και το νεκροταφείο βρεφών, γευόμαστε παραδοσιακά εδέσματα του τόπου,
κολυμπάμε κι εμείς στις ακρογιαλιές και μαθαίνουμε το νησί.
Η ιστορία του “πρίγκιπα
της Ρόδου”, της αληθινής αγάπης του Τάσου με την πριγκίπισσα Αζζά, έρχεται να
συνδεθεί με μια από τις πιο μελανές ιστορίες του β’ παγκοσμίου πολέμου, τη
βύθιση του «Φιούμε», ενός πλοίου που εκτελούσε δρομολόγια ανάμεσα στα
Δωδεκάνησα. Και εκεί που συνδέεται το παρελθόν με το παρόν, η Αστυπάλαια, η
Ρόδος και η Σύμη … ξεκινά ένας αγώνας
δρόμου για να βρεθεί το ¨ελάφι της Ρόδου”. Τα παιδιά θα εμπλακούν για άλλη μια
φορά σε μια επικίνδυνη ιστορία! Θα καταφέρουν άραγε να ξεφύγουν από τους
κακοποιούς που είναι ικανοί για όλα προκριμένου να πετύχουν τον στόχο τους;
Ένα ακόμη σημείο στο οποίο στέκεται ο
συγγραφέας είναι τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα των πρωταγωνιστών της ιστορίας. Τα
παιδιά νιώθουν την αγάπη να κατακλύζει την καρδιά τους, ζηλεύουν, θαυμάζουν και
διαβάζοντας το βιβλίο νιώθουμε αυτό το πρώτο ερωτικό χτύπημα της καρδιάς, αυτή
την αθωότητα με την οποία όλοι μας αρχίσαμε ν’ αγαπάμε και ν’ αγαπιόμαστε,
χωρίς υπερβολές, χωρίς λόγια πολλά.
Πλατωνικοί έρωτες που μπορεί να
μην καταλήξουν πουθενά, αλλά πάντα θα είναι σημείο αναφοράς γιατί θα είναι οι
πιο γλυκοί, οι πιο αυθεντικοί και ελεύθεροι .
Ένα τρίτο σημείο που μας εντυπωσιάζει είναι ότι το βιβλίο έχει
έντονο το μουσικό στοιχείο. Είναι τόσο δυνατό
που σε ταξιδεύει! Μουσικές της Ελλάδας και της Ιταλίας “στήνουν χορό στην
Αστυπάλαια”. Νοσταλγικές μελωδίες και ολόκληρες ιστορίες τραγουδιών αναλύονται
με δεξιοτεχνία. Εδώ θα τοποθετήσω και μια άλλη μεγάλη αγάπη του συγγραφέα την
Ιταλία..πώς θα μπορούσε να μην είναι, αφού εκεί γεννήθηκε κι ας μην έζησε πολύ.
Έντονο το ιταλικό στοιχείο, οι μουσικές, οι μυρωδιές και οι ιστορίες. Μεγάλες
φιλίες Ελλήνων και Ιταλών δημιουργούνται εκείνο το καλοκαίρι στην Αστυπάλαια,
φιλίες εφήβων , αλλά και φιλίες ενηλίκων. Ένα υπέροχο «πάντρεμα» γλωσσών και
τραγουδιών ! Κάπως έτσι μαθαίνουμε δυο πραγματάκια …σιγοτραγουδώντας το “bella
ciao”
Και μέσα σε όλα αυτά … στους περιπάτους στην
Αστυπάλαια, στη Ρόδο, τη Σύμη, στα τραγούδια, στους πρώτους έρωτες, στα
μυστήρια και τις εξερευνήσεις … η Λέρος μας …
Γράφει ο Κώστας :
«Αφού είπαμε το τραγούδι
των κοριτσιών, καιρός να πούμε και το τραγούδι της αγαπημένης μου», είπε
γυρνώντας προς τη γιαγιά Ζωή.
Φυσικά, εννοούσε το
«Λέρικο». Αυτό δεν το γνώριζαν οι Ιταλοί, το γνώριζε όμως ο συγγραφέας”.
Πότε θ' ανοίξουμε πανιά
να κάτσω στο τιμόνι;
Να δω της Λέρος τα βουνά,
να μου διαβούν οι πόνοι.
Α, μπρατσέρα μου, έλα
γιαλό,
που ‘χω δυο λόγια να σου
πω.
Πάψε βοριά μου να φυσάς,
τα κύματα ν’ αφρίζεις.
Και την μπρατσέρα που
'ρχεται
να μην τη φοβερίζεις.
Ο Κώστας δε μας ξεχνάει
ποτέ ! Όχι μόνο στα λόγια, αλλά στα
γραπτά του ! Η Λέρος είναι πάντα στην καρδιά του γι’ αυτό κι εγώ τον αποκαλώ
συγγραφέα της δικής μας καρδιάς.
Ο «Κώδικας της Λέρου διαβάζεται από τόσα
παιδιά σε όλη την Ελλάδα , τόσοι άνθρωποι γνωρίζουν το νησί μας μέσα από την
ιστορία αυτή . Και είναι τιμή μας να έχουμε εδώ τον Κώστα Στοφόρο, είναι τιμή
μας να μας αγαπά τόσο , να θέλει να έρχεται στη Λέρο να μιλάει γι’ αυτήν με
τόσο καλά λόγια.
Τελειώνοντας,
Θα πω και μια σκέψη ακόμη
… Τυχερά τα Ελληνόπουλα που το 2020,
στις δύσκολες εποχές που διανύουμε,
έχουν τη δυνατότητα να διαβάζουν τα βιβλία του Κώστα Στοφόρου, που καμιά
δυσκολία, καμιά πανδημία, κανένας εξωγενής παράγοντας δεν τον σταματά απ’ τον
σκοπό του.
Καλοτάξιδο το «ελάφι της
Ρόδου»
Γράφεις …:” Ίσως αυτό το βιβλίο να είναι το
τελευταίο της σειράς. Έτσι έλεγα πριν το ολοκληρώσω. Μόλις έγραψα όμως την
τελευταία λέξη, με έπιασε μια μελαγχολία. Πραγματικά, δεν ξέρω τι θα κάνω.
Το μέλλον θα δείξει”.
Εγώ πιστεύω πως η παρέα
έχει κι άλλα να πει, κι άλλους τόπους να ταξιδέψει …
Καλοτάξιδες όλες οι συγγραφικές σου απόπειρες!
Ανυπομονούμε για τα
επόμενα, όποια κι αν είναι αυτά!!!!
Ευχαριστούμε !
Λέρος, 20 Ιουλίου 2020
Φανή Ιωαννίδου
Νηπιαγωγός
Οι φωτογραφίες είναι της Δανάης Σταματέλου και του Πέτρου Κωνσταντάρα
