Λίγα λόγια και βιβλιογραφία για το "Μακρύ ταξίδι του Καραβάτζο- περιπέτεια στη Θράκη"

 

Λίγα λόγια...

Αφορμή για να γραφτεί αυτό το βιβλίο στάθηκε η δική μου άγνοια τόσο για τη Δόμνα Βισβίζη, τη σημαντική αγωνίστρια του 1821, όσο και για την πατρίδα της, την Αίνο της Ανατολικής Θράκης. Η πρώτη φορά που άκουσα γι’ αυτήν ήταν από τον εκδότη του «Αρτέον» όταν μου μίλησε για το βιβλίο «Τα Αρμαμέντα της Ελευθερίας».

Έκανα μια πρώτη έρευνα από την οποία προέκυψε ένα άρθρο στην εφημερίδα «Δρόμος της Αριστεράς». Όμως η περιέργεια μου και η επιθυμία να μάθω περισσότερα έφεραν στα χέρια μου το εξαιρετικό μυθιστόρημα της Άννας Γκέρτσου -Σαρρή, «Μ’ ενάντιους ανέμους -Η ζωή και ο αγώνας της Θρακιώτισσας καπετάνισας Δόμνας Βισβίζη».

Παράλληλα μελετούσα τα κείμενα και τα αφιερώματα στην ιστοσελίδα του Συλλόγου «Ελληνομουσείον Αίνου» (http://ainites.gr/ ) που με οδηγούσαν και σε άλλες έρευνες.

Παράλληλα είχα πάντοτε στο μυαλό μου αν γράψω κάποτε για τον Έβρο και την Αλεξανδρούπολη, μια περιοχή που γνώρισα πολύ καλά κάνοντας έναν ντοκιμαντέρ σε δυο μέρη για το Alter το 2001… Ήταν μια περιοχή που είχα ήδη αγαπήσει από ταξίδια της παιδικής μου ηλικίας, αλλά τα γυρίσματα εκείνα στάθηκαν πραγματική αποκάλυψη…

Τα παιδιά του Σπάρτακου της Διδώς Σωτηρίου και οι αφηγήσεις του Λευτέρη Τσιακίρη για την εποχή της κατοχής και του Εμφυλίου στάθηκαν ένα ακόμη ερέθισμα.

Όμως ο καταλύτης ήρθε με τον «Μαυροπετρίτη» του Λεωνίδα Γουργουρίνη από τον οποίο έμαθα για τον Πέτρο Λάντζα, μια εμβληματική προσωπικότητα, έναν πειρατή που έφτασε να γίνει διοικητής της Πάργας και λίγο έλειψε να αλλάξει τον ρου της ιστορίας με το σχέδιο του να δολοφονήσει τον Σουλτάνο και αν κάψει τον στόλο των Οθωμανών στη Κωνσταντινούπολη…

Διαβάζοντας για τον Άγιο Εύπλου, τον τόσο σημαντικό για την Αίνο, αφού το εκκλησάκι του ξεπροβόδιζε τους φημισμένους της ναυτικούς, τόσο σημαντικό που φτιάχτηκε αντίγραφό του στην Αλεξανδρούπολη, ανακάλυψα ότι είχε μαρτυρήσει στην Κατάνια της Σικελίας.

Αυτό πια ήταν το σημάδι! Οι Ελληνο -Ιταλοί ήρωες των δυο προηγούμενων βιβλίων μου ζούσαν στη Κατάνια!

Έτσι σκέφτηκα πως κάπως θα μπορούσα να συνδυάσω το εκκλησάκι της Αίνου με έναν από τους δυο πολιούχους Αγίους της Σικελικής πόλης.  

Και τότε ο νους μου πήγε στον Καραβάτζιο. Έναν από τους ζωγράφους που τα έργα του με μαγνητίζουν. Άλλωστε στη Κατάνια είχα δει μια έκθεση αφιερωμένη σ’ αυτόν και στις Συρακούσες την «Ταφή της Αγίας Λουκίας»…

Μελετώντας τα χρονολόγια της ζωής τους διαπίστωσα πως υπήρξαν περίοδοι που βρέθηκαν με τον Λάντζα στους ίδιους τόπους. Φυσικά η συνάντησή τους και η παραγγελία του πίνακα είναι προϊόν μυθοπλασίας.

Από εκεί και πέρα υπάρχει η Θράκη με τις ομορφιές και την ιστορία της. Μέσα από το ταξίδι του πίνακα προσπάθησα να μοιραστώ με τους αναγνώστες στιγμές σημαντικές. Τα ιστορικά γεγονότα είναι πραγματικά, αλλά όχι η εμπλοκή των προσώπων με τον -ανύπαρκτο- πίνακα.

Πριν συμβούν όλα αυτά δεν ήξερα τι θα έκανα με τους ήρωες που άφησα στον  «Ιστό της αράχνης». Τελικά τους έφερα στην Αλεξανδρούπολη και προσπάθησα να μεταφέρω τη ζωή αυτής της γοητευτικής πόλης στο χαρτί. Να ταξιδέψω με τους αναγνώστες πλάι στον ποταμό Έβρο, δίπλα στα σύνορά μας.

Ένιωσα λες και βρέθηκα ξανά στις Φέρες, στο Τυχερό, στη Δαδιά, στο Σουφλί, στο Διδυμότειχο, στο Άρδα, στα Πετρωτά… Ίσως για αυτό γράφω. Για να ταξιδεύω πάντα με συνοδοιπόρους εσάς που φτάσατε αν διαβάζετε αυτές τις γραμμές.

Τι θα συμβεί στη συνέχεια;

Ειλικρινά δεν ξέρω!

Άλλωστε, όπως θα έλεγε κι ο Ρένο που λατρεύει τις παροιμίες, Fra il dire e il fare c'e di mezzo il mare!

 

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

 

-Παντελής Αθανασιάδης, Το παράπονο ενός Θρακιώτη Αγωνιστή του 1821

Από το https://sitalkisking.blogspot.com   (ανάκτηση 3/3/2021)

-Απόστολος Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, Γ’ τομ., Θεσσαλονίκη 1968.

-Λεωνίδας Γ. Γουργουρίνης, Μαυροπετρίτης -Το γεράκι της Μεσογείου, Αρτέον 2020

-Άννα Γκέρτσου -Σαρρή, Μ’ ενάντιους ανέμους -Η ζωή και ο αγώνας της Θρακιώτισσας καπετάνισας Δόμνας Βισβίζη, Πατάκης 2020

-Ευθυμίου Ιερομονάχου, Χρονικό του Γαλαξειδίου, εκδόσεις Ακρίτας 1985

-Νίκος Μηλιώρης, Οι Κρυπτοχριστιανοί, εκδόσεις Τσουκάτου, Αθήνα 2017

-Ορδουμποζάνης Θεόδωρος, "Ως ευπαρέστητε στην Αλεξανδρούπολη Φύρερ"

https://ordoumpozanis-teo.blogspot.com/2009/03/ (ανάκτηση 19/2/2021)

-Ορδουμποζάνης Θεόδωρος, Η βουλγάρικη κατοχή 1941-44 στην Αλεξανδρούπολη, «Ο φάρος της Αλεξανδρούπολης», τεύχος 44, Οκτώβριος- Δεκέμβριος 2012

-Θρασύβουλος Οπ. Παπαστρατής, Ιστορία των Εβραίων της Αλεξανδρούπολης, εκδόσεις «Το δόντι», 2021

-Μητροπολίτης Παραμυθιάς και Φιλιατών Αθηναγόρας, Νικηφόρος Μελισσηνός-Κομνηνός,  Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, 1931, Έτος Η’, 134-147 https://ir.lib.uth.gr/xmlui/handle/11615/17466

-Δ.Σαρμπεδούζης, Η δημιουργία και η ιστορική πορεία της πόλεως Αίνου

http://ainites.gr/wp-content/uploads/2016/02/%CE%97-%CE%94%CE%97%CE%9C%CE%99%CE%9F%CE%A5%CE%A1%CE%93%CE%99%CE%91-%CE%9A%CE%91%CE%99-%CE%97-%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%A1%CE%99%CE%9A%CE%97-%CE%A0%CE%9F%CE%A1%CE%95%CE%99%CE%91-%CE%A4%CE%97%CE%A3-%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%A9%CE%A3-%CE%91%CE%99%CE%9D%CE%9F%CE%A5_-%CE%9A%CE%B5%CE%AF%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF-%CE%94.-%CE%A3%CE%91%CE%A1%CE%9C%CE%A0%CE%95%CE%A4%CE%96%CE%9F%CE%A5%CE%94%CE%97.pdf

-Mary Stelladoro, The cult of Euplio in the Middle Ages https://www.italiamedievale.org/portale/culto-euplio-nel-medioevo/?lang=en

-Διδώ Σωτηρίου, Τα παιδιά του Σπάρτακου, Κέδρος 2011

-Έρνεστ Χέμινγουει, Με υπογραφή Χέμινγουεϊ -1920-1922: Ιταλία, Βαλκάνια, Μικρασιατική καταστροφή, εκδόσεις Καστανιώτη 2010

-Τα Μουσεία του κόσμου -Ουφίτσι, εκδόσεις Mondadori -Φυτράκης, 1969

-Τα Αρμαμέντα της Ελευθερίας 1821-1829 – Ένα ταξίδι στον κόσμο των καραβιών της Ελληνικής Επανάστασης και η συμβολή τους στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας, εκδόσεις Αρτέον 2020 (συλλογική έκδοση)