Είχα πρωτοδιαβάσει για την Συμιακή Ευγενία Μαστορίδη στο βιβλίο της αγαπημένης φίλης και πρόωρα χαμένης εξαιρετικής ερευνήτριας και καθηγήτριας Ευδοκίας Ολυμπίτου για την Σπογγαλιευτική Δραστηριότητα και κοινωνική συγκρότηση στο νησί της Καλύμνου (19ος- 20ος αιώνας) -έκδοση του Εθνικού Ιδρύματος Ετευνών
Να που μια άλλη Καλύμνια η κυρία Ζηνοβία Εργά -δύτρια και ωκεανολόγος- όχι μόνο με έκανε να το θυμηθώ, αλλά και να συγκινηθώ με τη δική της δράση.
Με την άδειά της δημοσιεύω την ανάρτηση της με τις σχετικές φωτογραφίες:
"Το Σάββατο 1 Μαΐου 2022, στα πλαίσια της εκδήλωσης αναβίωσης του "ποχωρισμού" στη Χάλκη είχα την τιμή να κάνω την επίδειξη κατάδυσης με σκάφανδρο.
Σαν σύλλογος γυναικών αυτοδυτών Καλύμνου
θελήσαμε με αυτόν τον τρόπο να τιμήσουμε τον πρώτο άνθρωπο που καταδυθηκε με
αυτή τη συσκευή στην Ελλάδα το 1863, πρόκειται για μια γυναίκα από την Σύμη που
έδωσε με το θάρρος της το παράδειγμα στους άνδρες. Έκτοτε το σκάφανδρο
χρησιμοποιήθηκε πολύ στα Δωδεκάνησα για σπογγαλιεία συνεισφέροντας στην
οικονομική ανάπτυξη των άγονων νησιών
μας ωστόσο με μεγάλο φόρο αίματος. Όπως σε όλα τα ναυτικά επαγγέλματα, η
επιστροφή των σφουγγαράδων δεν ήταν σίγουρη. Πόσο δε όταν η ζωή τους εξαρτιόταν
από μια συσκευή αλλά κ φυσικούς νόμους άγνωστους για εκείνους τότε,
τροφοδοτώντας θρύλους κ παραδόσεις.
Μια μεγάλη τιμή και συγκίνηση σαν Καλύμνια να
αποδώσω φόρο τιμής στους ανθρώπους και στις οικογένειες τους κρατώντας την
ιστορία τους ζωντανή.
Σαν δύτης δέος κ αδρεναλίνη να καταδύομαι με μια εμβληματική ιστορικη συσκευή του 19ου αιώνα.
Ιδιαίτερη μνεία στον εκπαιδευτή μου Μιχάλη Κουμπάρο που με το μεράκι κ την τεχνογνωσία του, πάντα προσανατολισμένος στην
ασφάλεια και τη σωματική μας ακεραιότητα, έχει εκσυγχρονίσει το σκάφανδρο,
τοποθετώντας στο εσωτερικό της περικεφαλαίας αμφίδρομη ενδο-επικοινωνία κ διπλή
τράπεζα για την παροχή του αέρα με ρυθμιζόμενη ροή.
Την Αναστασία Κάτρη η οποία ήταν στο νερό μαζί
μου σαν δύτης ασφαλείας.
Την υπέροχη Καίτη Κουλλια που τραγούδησε "το μαρούλι" τη
στιγμή που γινόταν τα τελικά στάδια του ντυσίματος μου, προκαλώντας ρίγος
συγκίνησης κ δάκρυα σε όλους.
Εκείνη τη στιγμή χιλιάδες ζωές μπήκαν μαζί
μου, χαμένες στη θάλασσα όμως πότε ξεχασμένες..
Ένα τεράστιο Ευχαριστώ σε όλες κ όλους"
Ανακάλυψα κι αυτό:
Αφήγηση Ιωάννη Μ. Βολονάκη
Στη Σύμη, υπάρχουν τάφοι
του προπερασμένου αιώνα (μετά το 1860), μαρμάρινοι, με γλυπτά και επιτύμβιες
πλάκες με επιγραφές σε γλώσσα μάλλον Ομηρική, σωστά καλλιτεχνήματα, που
δηλώνουν και στους σημερινούς, πόσο ανεβασμένη ήταν η Σύμη. Έχουμε δείγματα
γλυπτικής και λογοτεχνίας. Ένας τάφος, στο νεκροταφείο της Αγίας Ελικωνίδας,
της Ευγενίας Μαστορίδη, συζύγου του Φώτη Μαστορίδη, σε μαρμάρινη πλάκα έχει
σκαλισμένο το κείμενο:
«Λήμνω έν αμφιρύτη πνοιήν
ηφύσσατο πρώτην, αυτόθι τε πνοιήν υστάτην έλιπεν Ευγενίη. Πάσησι μετέπρεπε
θηλυτέρησιν ήθεσι μειλιχίοις και πινυτοφροσύνη. Κεδνή έην άλοχος, μήτηρ εσθλή,
πολιήτις χρηστή και Χριστού λάτρις εν ευσεβίη. Τω μίν αποιχομένην ποθέουσι
τέκνα ποθέει δε εν μεγαροίσι σύνευνος Μαστορίδης Φώτιος.
Ανεπαύθει εν Κυρίω τη 21 Οκτωβρίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού
εννενηκοστού ενάτου έτους, εν ηλικία ετών τριών και εξήκοντα.»
Και μία ελεύθερη
μετάφραση του:
«Στο νησί της Λήμνου
γεννήθηκε και εδώ (στη Σύμη) άφησε την τελευταία της πνοή η Ευγενία, που
διακρινόταν από τις γυναίκες για το ευγενικό και ήπιο ήθος και τη φρονιμάδα
της. Ήταν έντιμη, πιστή σύζυγος, καλή μητέρα, χρήσιμη και καλή πολίτης και
λάτρευε τον Χριστό με ευσέβεια. Όμως τώρα που έφυγε μακριά την αναζητούν τα
παιδιά της, την αναζητεί στο ανάκτορο τους και ο σύζυγος της Μαστορίδης Φώτιος.
Ανεπαύθει εν Κυρίω την 21ην Οκτωβρίου του έτους 1899 σε ηλικία 63 ετών.»
Ο Φώτης Μαστορίδης ήταν ο
πρώτος που χρησιμοποίησε στον κόσμο το σκάφανδρο, αυτή τη βαριά στολή του δύτη,
με την περικεφαλαία και την αεραντλία, για την αλειία σφουγγαριών. Το έτος 1863
έφερε δύο σκάφανδρα στη Σύμη και αφού ο ίδιος έκανε επίδειξη-βουτιά, είδε ότι
οι άλλοι δεν είχαν διάθεση να βουτήξουν. Τότε βούτηξε η σύζυγός του, η Ευγενία,
27 ετών. Λέγεται ότι ήταν έγκυος τριών μηνών και μετά από αυτήν βούτηξαν πολλοί
και έτσι καθιερώθηκε στη Σύμη και μετά παγκόσμια, το σκάφανδρο στη σπογγαλιεία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου