Για το παιδικό βιβλίο

Διάλογος για το Παιδικό Βιβλίο

ο αναγνώστης στις 2 Απριλίου, 2015

14 συγγραφείς – εικονογράφοι απαντούν στις ερωτήσεις που έθεσε ο Αναγνώστης μετά την εκδήλωση για το κακό παιδικό βιβλίο.
Οι ερωτήσεις:
1. Ποια θα πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά των παιδικών βιβλίων;
2. Τι παίρνετε υπόψη σας και τι προσέχετε όταν γράφετε ή εικονογραφείτε;
3. Τι είναι καλό να διαβάζουν τα παιδιά; Ποιες εικόνες ταιριάζουν σε κάθε ηλικία;
4. Πώς πιστεύετε ότι αποκτάται η αναγνωστική κουλτούρα και ο οπτικός εγγραμματισμός;
5. Πώς κρίνετε την «κριτική»;

*****
Κώστας Στοφόρος,  συγγραφέας/δημοσιογράφος:
1. Να σέβονται τα παιδιά και τον κόσμο τους. Από εκεί και πέρα όλα είναι ανοικτά.

2. Να μου αρέσει αυτό που γράφω και να «περάσει» από την κρίση των παιδιών μου.

3. Είναι καλό να έρχονται σε επαφή με σημαντικούς συγγραφείς της γλώσσας τους. Όσο για τις εικόνες θέλω μόνο να σχολιάσω ότι το έχουμε παρακάνει με την εικονογράφηση και την κουλτούρα της εικόνας. Θα προτιμούσα να αφήνεται η φαντασία πιο ελεύθερη. Τα παιδιά να δουν ότι οι λέξεις από μόνες τους γεννούν εικόνες.

4. Παίζει σημαντικό ρόλο το παράδειγμα των γονιών. Ακόμη θα πρέπει τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με το βιβλίο και τις ιστορίες από την πολύ τρυφερή ηλικία. Οι ιστορίες που αφηγούμαστε ή τους διαβάζουμε ανοίγουν το πρώτο μονοπάτι. Οι επισκέψεις στις παιδικές βιβλιοθήκες και στα βιβλιοπωλεία, θα διευρύνουν το μονοπάτι. Το νηπιαγωγείο και οι πρώτες τάξεις του Δημοτικού είναι καθοριστικές για να ανοίξει ο δρόμος για την καλύτερη σχέση του παιδιού με το βιβλίο.
Το «κακό» παιδικό βιβλίο δημιουργεί τους ενήλικους αναγνώστες της παρα-λογοτεχνίας. Καλλιεργεί την χαμηλή αισθητική και δεν μπορούμε να το προσπερνάμε αδιάφορα. Είναι σα να θέλουμε το παιδί να αποκτήσει μουσική παιδεία και να του βάζουμε να ακούει …Κιάμο.
Εχθρός του βιβλίου είναι η …οθόνη. Προτείνω η τηλεόραση να πάει στην αποθήκη και υπολογιστές, τάμπλετ, κλπ να περιοριστούν. Σε ένα ήσυχο σπίτι όπου υπάρχουν διαθέσιμα βιβλία το παιδί θα στραφείς την ανάγνωση αφού χορτάσει παιχνίδι και θα καταλάβει ότι το διάβασμα είναι (και) διασκέδαση!

5. Πιστεύω πως επί της ουσίας η «κριτική» είναι απλώς …απούσα! Συνήθως γίνεται παρουσίαση των βιβλίων και μάλιστα σε θετικό -ή υπέρ-θετικό βαθμό. Θα νόμιζε κανείς πως στην Ελλάδα γράφονται μόνο αριστουργήματα! Καθώς κινούμαστε όλοι σε ένα μικρό χώρο συνήθως η «κριτική» είναι κομμάτι των δημοσίων σχέσεων ( ή PR στα …ελληνικά). Συχνά έχω την εντύπωση πως παρουσιάζονται βιβλία που δεν έχουν διαβαστεί και απλώς αναπαράγονται τα δελτία τύπου. Από την άλλη, για πολλούς εκδότες και συγγραφείς φαίνεται σε μεγάλο βαθμό να ισχύουν τα όσα έχει γράψει η ψυχολόγος και συγγραφέας Εύα Στάμου: «…Το μεγαλύτερο κακό που μπορείς να κάνεις σ’ έναν Έλληνα είναι να ασκήσεις κριτική στον ίδιο ή στη δουλειά του… Αν δεν ντρεπόταν θα ξέσπαγε σε κλάματα και θα χτύπαγε τα πόδια του στο πάτωμα, όπως όταν ήταν στο νηπιαγωγείο….»
Προσωπικά με ενδιαφέρει η κριτική με την έννοια του να μοιραστώ κάτι που θεωρώ σημαντικό με τους αναγνώστες ή –σπανιότερα- να σταθώ αρνητικά απέναντι σε βιβλία που θεωρώ αντιπροσωπευτικά του «κακού» παραδείγματος.

Αξίζει να διαβάσετε στον "Αναγνώστη"  όλο τον σχετικό διάλογο