...από την Ημερησία

Το κείμενο αυτό της Βάσως Μιχοπούλου δημοσιεύτηκε στην Ημερησία στις 5 Φεβρουαρίου του 2017, αλλά δυστυχώς δεν μπορεί πια να το βρει κανείς on line. Η καλή συνάδελφος μου έστειλε το κείμενο και για να μη χαθεί στη λήθη το αναδημοσιεύω εδώ, στην "Παραμυθοκουζίνα"

Κώστας Στοφόρος: Ο δημοσιογράφος  που γητεύει τη φαντασία των παιδιών

Γράφει: Βάσω Μιχοπούλου

Η λέξη που χαρακτηρίζει τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Κώστα Στοφόρο είναι η έκπληξη. Όσοι τον γνωρίζουν από κοντά, ανάμεσά τους  κι εγώ, ξέρουν πως δεν ανήκει στους «θορυβώδεις», αλλά πάντα ετοιμάζει κάτι «θορυβώδες» μέσα στο μυαλό του πρώτα, για να το ενσωματώσει κατόπιν στην πραγματικότητα που τον περιβάλλει. Αυτό λατρεύουν οι φίλοι και οι συνάδελφοί του σε αυτόν. Το γεγονός της «μη  απουσίας» του. Μπορείς να κάνεις καιρό να τον δεις, αλλά δε σου λείπει καθόλου γιατί ξέρεις ότι  κάπου εκεί έξω αναζητά τρόπους  να σε «ταξιδέψει» ή καλύτερα να σε εκπαιδεύσει όπως εκείνος γνωρίζει. Γιατί αυτό κάνει ο γνωστός δημοσιογράφος είκοσι χρόνια τώρα, εκπαιδεύει. Αυτό έκανε την εποχή που γύριζε με μια κάμερα τις γωνιές της Ελλάδας κάνοντας ρεπορτάζ, αναδεικνύοντας την ιστορία και τις ομορφιές του κάθε τόπου, καταγράφοντας προβλήματα και γνωρίζοντας τους ανθρώπους. Αυτό συνέχισε μέσα από την ενασχόλησή του με θέματα Διά Βίου Μάθησης και Ισότητας. Αυτό κάνει μέσα από τα βιβλία του και βραβεύεται φυσικά, αυτό κάνει μέσα από το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Διάσωσης Σχολικού Υλικού (ΕΚΕΔΙΣΥ) το οποίο στεγάζεται σε ένα ιδιαίτερο διατηρητέο, νεοκλασικό κτίριο του 1850, στην οδό Τριπόδων 23, στην Πλάκα.

Και πως το πετυχαίνει αυτό; Με το αγαπημένο του «εργαλείο», τη μυθοπλασία που τη χρησιμοποιεί με τόσο έντεχνο και μοναδικό τρόπο που δεν μπορείς να καταλάβεις το σημείο  που σταματάει ο μύθος και αρχίζει η αλήθεια.

Ο ίδιος μιλώντας για το πρόγραμμα με τίτλο «Περπατάω με τη τάξη μου στη Πλάκα», που σχεδίασε και υλοποιεί για το Μουσείο  σημειώνει ότι «τα παιδιά, αποκτώντας μια βιωματική σχέση με την ιστορία της πόλης, αντιμετωπίζουν το μάθημα της ιστορίας στο σχολείο με πιο θετικό τρόπο. Η διαδικασία σε απλή μορφή περιλαμβάνει έναν περίπατο –μια διαδρομή- σε σημεία ιστορικού ενδιαφέροντος και μια συζήτηση που δεν ακολουθεί κάποιον τυπικό και “σοβαροφανή” τρόπο, αλλά είναι παιγνιώδης και υπηρετεί τη θέση ότι η γνώση μπορεί να είναι διασκεδαστική. Από τις πιο αγαπημένες στάσεις αυτών των περιπάτων  είναι το Μνημείο του Λυσικράτη, ένα χορηγικό μνημείο, το μοναδικό  που σώζεται ακέραιο  από την εποχή της αρχαίας Αθήνας. Η επίσκεψη σε αυτό το μνημείο,  όπου αργότερα αποτέλεσε  τμήμα μιας Μονής Καπουτσίνων μοναχών,  μας δίνει τη δυνατότητα να ξετυλίξουμε το κουβάρι μιας ιστορίας αιώνων. Η ζωφόρος του μνημείου, όπου απεικονίζεται ο μύθος της αρπαγής του Θεού Διόνυσου από Τυρρηνούς πειρατές, κάνει το ταξίδι μας στην ιστορία ακόμη πιο συναρπαστικό!»

Από αυτό το ταξίδι  προέκυψε κι ένα παραμύθι «Ο Θεός Διόνυσος και οι πειρατές -ένα ταξίδι στον μύθο και στην ιστορία μέσα από το παραμύθι», που κυκλοφόρησε από το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης με εικονογράφηση της Ελεάνας Μάρκου και συμπληρώνεται από αναλυτικό γλωσσάρι και δημιουργικές δραστηριότητες για τα παιδιά. «Επιθυμία μας να συνεχίσουμε αυτό το ταξίδι και με άλλα βιβλία που θα μας βοηθήσουν να γνωρίσουμε καλύτερα την ιστορία της Αθήνας», λέει ο Κώστας Στοφόρος

Ο Κώδικας της Λέρου

Αφορμή για τη συνάντησή μας στάθηκε η βράβευση του γνωστού δημοσιογράφου από την Πανελλήνια Ένωση Λερίων για το βιβλίο του «Ο Κώδικας της Λέρου- Περιπέτεια στο νησί της  Άρτεμης» (εκδόσεις Κέδρος).  Ο πρόεδρος της Ένωσης κ. Δημήτρης Ήσυχος κατά τη διάρκεια της τελετής,  επεσήμανε, μεταξύ άλλων  πως  το  Διοικητικό Συμβούλιο της Πανελλήνιας Ένωσης Λερίων, αποφάσισε ομόφωνα να τον  βραβεύσει αναγνωρίζοντας στο πρόσωπο του τον άνθρωπο, τον συγγραφέα, και έναν μεγάλο φίλο της Λέρου. «”Ο Κώδικας της Λέρου”  είναι ένα βιβλίο που παρουσιάζει την ιστορία του νησιού μας, τα γεγονότα που έχουν συμβεί από την Μυθολογία μέχρι και σήμερα, μπλέκοντας τα εύστοχα με το κεντρικό θέμα, που είναι αυτά που συμβαίνουν σε μια παρέα παιδιών. Επίσης, η Ένωση μας  θέλει να σας ευχαριστήσει για ότι έχετε κάνει μέχρι σήμερα για το νησί μας και θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα συνεχίσει να είναι η Λέρος  πηγή έμπνευσης για σας και τα νέα σας βιβλία....», κατέληξε ο πρόεδρος  χαρακτηριστικά.

«Πρόσφατα επισκέφθηκα τη Λέρο, κι ένιωσα σαν τον μετανάστη που γυρίζει στον τόπο του. Αυτό με έκανε να σκεφτώ πολλά και για το ποια ακριβώς είναι η πατρίδα του καθενός από εμάς. Οι ρίζες μου είναι από τη Φωκίδα από τον πατέρα μου, από το Αϊδίνι, αλλά και το Βέλγιο και τη Βαρκελώνη από τη μητέρα μου, έχω γεννηθεί στο εξωτερικό… Όμως είμαι και Λεριός, και Σαμιώτης, και Γιαννιώτης και… Οι τόποι που αγάπησες είναι κομμάτι της ψυχής σου έτσι κι αλλιώς. Κι η Λέρος είναι έρωτας, που δεν σβήνει. Είναι τα καλοκαίρια, είναι όλη η στρατιωτική μου θητεία που την έζησα εκεί, γνωρίζοντας πόντο – πόντο το νησί, είναι κυρίως αγαπημένοι άνθρωποι. Μερικοί μάλιστα δεν ζουν πια. Και το βιβλίο τους οφείλει πολλά. Γι’ αυτό και τους το αφιέρωσα…

Αγαπώ τη Λέρο, αγαπώ και την ιστορία. Κι αυτό το νησί -συχνά συκοφαντημένο- έχει να επιδείξει μια πολύ πλούσια και ξεχωριστή ιστορία. Κι ας το θεώρησαν κάποτε μερικοί ιθύνοντες ως κατάλληλο για «αποθήκη ψυχών»… ,καταθέτει ο συγγραφέας

 «Ο κώδικας της Λέρου»  ουσιαστικά αποτελεί το δεύτερο κομμάτι του πάζλ που φτιάχνει ο Κώστας Στοφόρος  για να ενώσει  τη δημιουργική του φαντασία με την τοπική ιστορία. Οι ήρωες του είναι  μια αγαπημένη παρέα φιλέρευνων παιδιών στο Πόρτο Ράφτη που γνωρίσαμε στην «Κούπα του Πτολεμαίου» (εκδόσεις Ιπτάμενο Κάστρο) και τώρα τους συναντάμε στη Λέρο, το νησί της Άρτεμης. Καλοκαίρι, ανεμελιά, η μεγάλη γιορτή της Παναγίας, αλλά και …μυστήριο. Μια συμμορία αρχαιοκάπηλων έχει βάλει στο μάτι ένα μοναδικής αξίας ιστορικό έγγραφο. Λογαριάζουν όμως χωρίς την παρέα των παιδιών που δεν θα διστάσουν να τα βάλουν μαζί τους.  Ήδη από την «Κούπα του Πτολεμαίου» που διαδραματίζεται στο Πόρτο Ράφτη η Λέρος υπήρχε στο μυαλό του συγγραφέα με πολλές αναφορές. Άλλωστε δυο βασικοί ήρωες είναι η γιαγιά Ζωή και ο παππούς Λευτέρης που γνωρίστηκαν στη Λέρο -εκείνη ως φοιτήτρια με καταγωγή από το νησί κι εκείνος ως εξόριστος στο Παρθένι. Έτσι, ο «Κώδικας της Λέρου» ήταν φυσική συνέχεια που του έδωσε την ευκαιρία να ταξιδέψει  μέσα από τη φαντασία και τα διαβάσματά του στο αγαπημένο νησί.  Όσο για τον πραγματικό Κώδικα της Λέρου, που αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης για το βιβλίο,  είναι ένα χειρόγραφο που περιγράφει την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα της νήσου  ως τον 19ο αιώνα, όμως «Του χειρογράφου αυτού η συνέχεια έχει αποκοπή βαναύσως δια χειρός γνωριζούσης την αξίαν της συνεχείας» -όπως αναφέρουν σχετικά δημοσιεύματα.

Τα υπόλοιπα είναι βεβαίως φαντασία…

«Τα περισσότερα από όσα γράφω είναι αυτά που θυμάμαι από τις δικές μου εξερευνήσεις και τις κάθε είδους συζητήσεις με ανθρώπους της Λέρου. Διαβάζοντας για τη Λέρο την περασμένη άνοιξη, βρήκα πολλά στοιχεία για τις δράσεις αλληλεγγύης στους πρόσφυγες. Ήταν πριν ξεσπάσουν τα γεγονότα του καλοκαιριού του 2015. Το βιβλίο απέκτησε δραματική επικαιρότητα έπειτα από τις πρόσφατες εξελίξεις με τους πρόσφυγες στη Λέρο και στο Φαρμακονήσι. Ένας από τους ήρωες είναι ο μικρός Ελίας, πρόσφυγας από τη Συρία. Μαζί με την οικογένειά του θα γνωρίσουν το σκληρό πρόσωπο της εποχής αλλά και τη ζεστασιά της αλληλεγγύης και της φιλίας. Όσες σελίδες έγραφα καθημερινά, τις διάβαζα στα δυο μικρότερα παιδιά μου, την Ιόλη και τον Ιάσονα. Αυτοί οι δυο με ώθησαν να συνεχίζω να γράφω, κάνοντας βεβαίως και τις, εύστοχες, παρατηρήσεις τους», συμπληρώνει ο  Κώστας Στοφόρος.

Η Παραμυθοκουζίνα

Ο  δημοσιογράφος  έχει τρία παιδιά, σε όλες τις ηλικίες (19, 11, 9)… Το κάθε ένα, είναι ένας ολόκληρος κόσμος! Δεν είναι τυχαίο ότι έχει γράψει τέσσερα βιβλία για γονείς –τα τρία από αυτά με τον γενικό τίτλο «Το Ημερολόγιο ενός πατέρα», δεκάδες άρθρα, έχει μιλήσει σε σχολεία, σε συλλόγους, σε εκδηλώσεις και παρ’ όλα αυτά συνεχώς μαθαίνει και, όπως ο ίδιος λέει: κάνει αλλεπάλληλα λάθη.  Όμως, αυτό που θεωρεί τη πιο σημαντική δουλειά που έχει κάνει τα τελευταία χρόνια είναι η «Παραμυθοκουζίνα»  που το φθινόπωρο κλείνει τα έξι της χρόνια και ετοιμάζεται σιγά- σιγά να πάει στο Δημοτικό!

«Την ξεκινήσαμε μαζί με τη ζωγράφο, φίλη και νονά –πλέον- του μικρού μου γιου, Στεφανία Βελδεμίρη. Σκοπός μας ήταν να βοηθήσουμε τα παιδιά να φτιάξουν τις δικές τους ιστορίες. Μέσα σε αυτά τα χρόνια έχουμε κάνει σεμινάρια, ομάδες, εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα. Ειδικά με τη Μαγική Τράπουλα των Παραμυθιών που είναι βασισμένη στη «Γραμματική της Φαντασίας» του Τζάνι Ροντάρι έχουν δημιουργηθεί δεκάδες παραμύθια από τα παιδιά» Από την «Παραμυθοκουζίνα» προέκυψε κι ένα βιβλίο το «Πράσινο Παραμύθι» όπου ο συγγραφέας μαζί με τις διατροφολόγους Παναγιώτα Μίαρη και Μαριέττα Μιχαήλ, αξιοποιεί  το δημιουργικό παραμύθι για να μάθει στα παιδιά να τρώνε σωστά. Ένα δεύτερο βιβλίο ήταν η «Έλλη και το Μαγικό Σαπούνι» που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της εκστρατείας για τις «καλές καθημερινές συνήθειες» . Σε ό,τι αφορά στη Μαγική Τράπουλα, η οποία αναμένεται να κυκλοφορήσει σύντομα σε νέα  έκδοση, αυτή αξιοποιήθηκε σε ένα πρόγραμμα για τις καθημερινές συνήθειες υγιεινής, στο πλαίσιο του οποίου η «Παραμυθοκουζίνα» επισκέφθηκε 100 Δημοτικούς Παιδικούς Σταθμούς σε όλη την Ελλάδα, με τη στήριξη γνωστής ελληνικής  αλυσίδας σουπερμάρκετ. Ήδη έχει αξιοποιηθεί με επιτυχία στη δημιουργία παραμυθιών από τα ίδια τα παιδιά με σκοπό την εξοικείωση τους με τους κανόνες της σωστής διατροφής. Επίσης έχουν δημιουργηθεί παραμύθια για τη ζωοφιλία, τους φόβους των παιδιών, τη η γνωριμία τους  με  λογοτεχνικά κείμενα, θεατρικά έργα, αλλά και την τοπική ιστορία. Εκδηλώσεις όπου η Μαγική Τράπουλα χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία παραμυθιών που αφορούν στην τοπική ιστορία έχουν ακόμη πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, στη Κρήτη, στη Καβάλα, στη Λάρισα, στο Κιάτο, στη Κόρινθο, στα Ιωάννινα, στην Ιτέα, στο Κορωπί, στο Πόρτο Ράφτη, στη Λέρο κ.α. Αυτή την Άνοιξη θα αξιοποιηθεί και στο Φεστιβάλ Παραμυθιού που οργανώνει ο Δήμος Χαλανδρίου σε συνεργασία με το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης.

Ο χαμένος μύθος του Αισώπου

Το να μιλήσει κάποιος για το Κώστα Στοφόρο και να περιγράψει τις δραστηριότητές του είναι ό,τι πιο δύσκολο μπορεί να κάνει, γιατί κινδυνεύει να παραλείψει κάποιο από όλα αυτά τα σημαντικά πράγματα που τον αφορούν. Το μόνο που μπορώ να πω με σιγουριά  για εκείνον είναι πως εδώ και χρόνια είναι ο «γητευτής» της παιδικής φαντασίας. Αιχμαλωτίζει τη δημιουργική φαντασία των παιδιών με τέτοιο ανώδυνο τρόπο που την κάνει πιο δυνατή.  Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε το τελευταίο βιβλίο του  με τίτλο: «Ο χαμένος μύθος του Αισώπου» (εκδόσεις Μίνωας), μέσα στο οποίο ο  ίδιος πιάνει ξανά τη κόκκινη κλωστή για να ανακατέψει, τη Σάμο και την περιπέτεια με την τοπική ιστορία και τη γνώση. «Η Ρόδη και ο Λυκούργος πηγαίνουν για διακοπές στη Σάμο με τους γονείς τους. Φθάνοντας στο Καρλόβασι στον θείο Πυθαγόρα και στη θεία Διαμαντούλα τούς περιμένει ένα σπίτι  χωρίς σύνδεση με το ίντερνετ, γεμάτο παλιατζούρες, με τηλεόραση, που αποτελεί μουσειακό είδος και με ένα μπάνιο από το 1821! Κι ενώ η απογοήτευσή τους είναι μεγάλη, όλα αλλάζουν όταν γνωρίζουν καινούριους φίλους. Εκεί, με οδηγό τον… θεότρελο θείο τους ανακαλύπτουν την ιστορία και τη μοναδική φυσική ομορφιά της περιοχής. Δάση, παραλίες, καταρράκτες, τόποι άγνωστοι και γεμάτοι μαγεία. Η εμφάνιση ενός μυστηριώδους δημοσιογράφου θα φέρει νέες ανατροπές. Θα πρέπει να λύσουν έναν γρίφο που θα τους οδηγήσει στην ανακάλυψη του μεγάλου μυστικού του Λυκούργου Λογοθέτη, «μεγάλου προγόνου τους» και ηγέτη της Επανάστασης του ’21 στη Σάμο»…

Σημείωση: Ο Κώστας Στοφόρος σπούδασε οικονομικά, κινηματογράφο και δημοσιογραφία. Έχει εργαστεί σε όλα τα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια. Με πάνω από 20 χρόνια δημοσιογραφικής εμπειρίας στην δημόσια και ιδιωτική τηλεόραση, αρθρογράφος στο www.literature.gr, στην εφημερίδα «Δρόμος» και στο περιοδικό Votre Beauté, ραδιοφωνικός παραγωγός στον www.ifeelkid.gr, το ραδιόφωνο αποκλειστικά για παιδιά, αλλά και συγγραφέας  των βιβλίων «Γονείς για πρώτη φορά» (εκδ. Κριτική), «Μια εύθραυστη εποχή: Κυνηγότοποι» (εκδ. Αίολος), «Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα νησί» (εκδ. Λωτός), του λευκώματος «Ίμβρος» σε συνεργασία με τη φωτογράφο Ολυμπία Κρασαγάκη (εκδ. Καστανιώτης), καθώς και του παραμυθιού «Η Φιφή, ο Πίπης ή πώς το πράσινο γύρισε στην πόλη» (έκδοση του ΥΠΕΧΩΔΕ).

Πολλά για τις δράσεις του θα βρείτε στο ιστολόγιο https://paramithokouzina.blogspot.gr

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ημερησία on line στις 5 Φεβρουαρίου 2017