Μια βραδιά στον Ευριπίδη κι ένα κείμενο του Μάνου Κοντολέων

Για άλλη μια φορά ζήσαμε -με αφορμή την παρουσίαση ενός βιβλίου μια ζεστή βραδιά στον Ευριπίδη. (οι φωτογραφίες είναι της Ελεάννας Κουνούπα)

Πολλοί και καλοί φίλοι μαζευτήκαμε και ακούσαμε τις πολύ ενδιαφέρουσες εισηγήσεις -αν και το φτωχαίνω όταν τις χαρακτηρίζω έτσι- του Σέργιου Γκάκα, προέδρου της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας (ΕΛΣΑΛ) και της Φωτεινής Κωνσταντοπούλου, συγγραφέως και αστυνομικού.

Ο Σέργιος με χιούμορ, αλλά και πολλά εύστοχα σχόλια προσέγγισε την αστυνομική αλλά και παιδαγωγική διάσταση του βιβλίου, ενώ η Φωτεινή μοιράστηκε μαζί μας συναισθήματα και σκέψεις που τις γέννησε...

Αποσπάσματα διάβασε, με τον δικό της μοναδικό τρόπο η Αφροδίτη Χαραλαμπάκη, εκπαιδευτικός, θεατροπαιδαγωγός, αφηγήτρια.

Παρών, με ένα κείμενό του που με συγκίνησε πολύ, ο ξεχωριστός συγγραφέας Μάνος Κοντολέων. Από δική μου -απίθανη- γκάφα δεν μπόρεσε να παραστεί, όμως ήταν σα να ακούγαμε τη φωνή του:

Κώστας Στοφόρος – η περιπέτεια, η ανακάλυψη, τα ταξίδια

Αν καλά θυμάμαι  πρέπει να ήταν μέσα στη δεκαετία του ’80 που  ξεκίνησε η συγγραφή μυθιστορημάτων για παιδιά όπου γινότανε προσπάθεια να συνδυαστεί η αστυνομική πλοκή με την παροχή συγκεκριμένων γνώσεων,  κυρίως ιστορικών.

Η ιδέα ήταν να προσφερθεί η ευκαιρία στους νεαρούς αναγνώστες από τη μια να ξεκινήσουν τη μύησή τους στα ταξίδια της λογοτεχνίας και  από την άλλη να ανακαλύψουν πηγές όπου η γνώση θα προσφερότανε όχι με την ακαμψία μιας σχολικής έκφρασης, αλλά με τρόπους ευρηματικούς και απρόσμενης εξέλιξης.

Αρκετοί ήταν εκείνοι οι συγγραφείς που μας δώσανε μυθιστορήματα αυτού του είδους, αλλά νομίζω πως δε θα αδικήσω κανένα από αυτούς αν θυμηθώ μόνο την Κίρα Σίνου. Τα δικά της βιβλία είχαν στο μέγιστο βαθμό καταφέρει να συνδυάζουν την πλοκή που κρατούσε την ανάσα μαζί με αρχαιολογικές και άλλες πληροφορίες.

Είναι ένα δύσκολο είδος αυτή η κατηγορία μυθιστορημάτων. Ο συγγραφέας κινδυνεύει να γύρει προς τη μεριά της παροχής πληροφοριών και να αφήσει έκθετους τους ανήλικους  ήρωές του. Να τους περιγράψει κάπως  προγραμματισμένα –όχι ως πρόσωπα που πράττουν αυτοβούλως, αλλά ως φορείς μιας πληροφορίας που για να την φέρουν στο φως της δημοσιότητας χάνουν τον αυθορμητισμό τους και μετατρέπονται σε ερευνητές  ανδρείκελα, πρόχειρες απομιμήσεις ενήλικων ντεντέκτιβ.

Η Κίρα  Σίνου είχε αποφύγει τέτοιους σκοπέλους. Τότε  στα ’80 και στα ’90.

Μετά η λογοτεχνία για παιδιά στράφηκε περισσότερο σε θέματα περισσότερου κοινωνικού ενδιαφέροντος και ήταν  λίγοι πια εκείνοι οι συγγραφείς που επέλεγαν να γράψουν τέτοιου είδους μυθιστορήματα. Ήταν λίγοι και ίσως ακόμα λίγοι να παραμένουν.

Όμως καθώς οι νέες άγριες κοινωνικές κυρίως συνθήκες έχουν επικρατήσει στη χώρα μας, τόσο οι ενήλικες αναγνώστες, όσο και τα παιδιά αναζητούν να βρούνε ένα στήριγμα ελπίδας για το αύριο μέσα στην καλύτερη προσέγγιση του ιστορικού μας παρελθόντος, μέσα από τα επιτεύγματα των  παππούδων και προπαππούδων τους.

Έτσι, λοιπόν, τέτοια μυθιστορήματα άρχισαν και πάλι να γράφονται και να έχουν μάλιστα μεγάλη επιτυχία.

Από τους συγγραφείς που ασχολούνται με αυτό το είδος, νομίζω πως την πρώτη θέση κατέχει ο Κώστας Στοφόρος.

Και δεν είναι τυχαίο  που συμβαίνει κάτι τέτοιο.

Τα μυθιστορήματα που συνδυάζουν έντονη πλοκή, χιούμορ, ρεαλιστικές περιγραφές και αρχαιολογικές ή παρόμοιες γνώσεις πρέπει να γράφονται από  συγγραφείς που:

-ξέρουν να αφηγούνται με απλότητα και ζωντάνια (όπως ο Στοφόρος)

-ξέρουν να βλέπουν την κεφάτη πλευρά της ζωής (όπως ο Στοφόρος)

-ξέρουν να χρησιμοποιούν όπου απαιτείται τη γραφή ενός  δημοσιογράφου (όπως ο Στοφόρος)

- ξέρουν να μεταδίδουν γνώσεις με τον αυθορμητισμό ενός παιδιού και τη συγκρότηση ενός ενήλικα (όπως ο Στοφόρος)

Μετά από όλα αυτά δεν με ξαφνιάζει καθόλου η επιτυχία των βιβλίων που μας ταξιδεύουν στις θάλασσες μας, που μας έχουν κάνει να αγαπήσουμε τα παιδιά που πρωταγωνιστούν, που μας κάνουν να ανατρέχουμε στη Wikipedia να μάθουμε περισσότερα για χαμένους πολιτισμούς και άγριους κατακτητές.

Με άλλα λόγια να το πω –δε με ξαφνιάζει καθόλου η επιτυχία των μυθιστορημάτων του Κώστα Στοφόρου.

Εμένα δε με ξαφνιάζει κι αυτός τη δικαιούται.

Πάντα επιτυχίες Κώστα.

Μάνος Κοντολέων