Προβολή του DALLARTE και απεριτίφ με τον σκηνοθέτη

DALLARTE

του Jonny Costantino

με ελληνικούς υπότιτλους

18 Ιανουαρίου – ώρα 18.30

Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών (Πατησίων 47)

Παρουσία του σκηνοθέτη

Θα μιλήσει επίσης ο Δρ Χρήστος Παπαβασιλείου, επίτιμος προξενικός ανταποκριτής στην Κόρινθο και προσωπικός φίλος του Lucio Dalla

Ελεύθερη είσοδος

 

Dalla ο τραγουδοποιός. Dalla ο ποιητής. Dalla ο θεατρίνος, το ζώο της σκηνής. Ο αγαπημένος Lucio Dalla: εθνικός θησαυρός και διεθνές καμάρι, πολύπλευρος εφευρέτης μορφών όχι μόνο μουσικών, καθώς και φωνή των αφωνών, τραγουδιστής ισχυρών και λεπτών συναισθημάτων, ανομολόγητων σκέψεων. Από αυτό το μοναδικό πρίσμα που είναι ο Lucio Dalla, αυτό το ντοκιμαντέρ αποκαθιστά πρόσωπα και προβληματισμούς από μια ιδιαίτερη οπτική γωνία: την τέχνη.

Επειδή το πάθος του Lucio Dalla για την εικαστική τέχνη είναι μια δια βίου σταθερή αξία. Φανατικός συλλέκτης αλλά και ιδιοκτήτης γκαλερί στην Μπολόνια μεταξύ των δεκαετιών 1990 και 2000, ο τραγουδιστής δημιούργησε στενούς και μόνιμους δεσμούς με μερικούς από τους μεγαλύτερους Ιταλούς ζωγράφους και γλύπτες, φωτογράφους και εικονογράφους της εποχής του, ξεκινώντας από τον Luigi Ghirri. Στον σπουδαίο φωτογράφο αποδίδονται τα πιο διάσημα και εμβληματικά πορτρέτα του Lucio. Ωστόσο, η σχέση τους υπερβαίνει αυτό το επίπεδο, ένα επίπεδο που πρέπει να κατανοηθεί ως ένας αμοιβαίος καλλιτεχνικός θαυμασμός που διαπερνάται από μια ισχυρή φιλία. Ο Luigi Ghirri -που πέθανε το 1992- είναι ο δάσκαλος της περιθωριακότητας, της μοναξιάς, της σιωπής. Οι φωτογραφίες του διαθέτουν μια ποιότητα που ο Dalla δεν δίστασε να ορίσει ως μουσική: “έχουν τον δικό τους εσωτερικό ήχο, έχουν μια παράκαμψη, ένα ρεφρέν, μπορείς να ακούσεις ότι είναι κατασκευασμένες, ότι έχουν μια μίξη”, σχολιάζει ο μουσικός. Αυτό που αλλού παραπέμπεται στο off-screen -παραβλέπεται από το γυμνό μάτι των περισσοτέρων- ανθίζει επιφανειακά στα πρόσωπα και τα θαλασσινά τοπία, στους ξεφλουδισμένους τοίχους και στις αναλαμπές της καθημερινότητας που συλλαμβάνει ο Ghirri.

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στα τραγούδια του Lucio Dalla. Η σχέση ζωής και τέχνης μεταξύ αυτών των δύο ιερών τεράτων είναι μια από τις φωτιές του ντοκιμαντές Dallarte, και ως ο Βιργίλιος υπηρετεί η τραγουδίστρια Angela Baraldi, η οποία μας συνοδεύει στις ευαίσθητες, ανθρώπινες και ποιητικές αποχρώσεις του. Ποιος είναι καλύτερος από αυτήν; Ποια καλύτερη από εκείνη που έχει βρεθεί κοντά και στα δύο; Στη Νέα Υόρκη και στη Βοστώνη, στο Σορέντο και στα νησιά Τρεμίτι, στον δρόμο και στο «Catarro» -όπως είχε βαφτίσει ο Dalla το ιστιοφόρο του- η τραγουδοποιός από την Μπολόνια ήταν μαζί τους. Με αντίποδα τις υπέροχες εικόνες του Luigi Ghirri, η συναισθηματική ιστορία της γυναίκας που μοιράστηκε τόσες φορές τη σκηνή με τον θρυλικό συμπολίτη της λαμβάνει χώρα σε έναν ιδιαίτερο χώρο: στο Roncocesi, στην επαρχία Reggio Emilia, στο Αρχείο Ghirri.

Ένα άλλο μέλος του Dallarte είναι ο Lorenzo Mattotti, ένας πρώιμος θαυμαστής του Lucio. Με τον λαμπρό εικονογράφο, ζωγράφο και σκηνοθέτη, θυμόμαστε τον Dalla στον περίεργο ρόλο του παρουσιαστή της τηλεοπτικής εκπομπής για τα κόμικς «Cardboard Heroes» (1970), περνάμε από τα κρίσιμα άλμπουμ των δεκαετιών 1960 και 1970 και έτσι τις συνεργασίες με την Paola Pallottino και τον Roberto Roversi, διερευνούμε τις επιρροές του Dalla στις εικόνες του Mattotti, μένουμε στην τελευταία κινηματογραφική εξόρμηση του Lucio: την ταινία κινουμένων σχεδίων «Pinocchio» (2012), σε σκηνοθεσία του Enzo D’Alò με τους χαρακτήρες και τα τοπία του Lorenzo Mattotti, που ολοκληρώθηκε τη χρονιά του θανάτου του Lucio. Στην πραγματικότητα, η τελευταία μουσική του Lucio Dalla για τον κινηματογράφο συνυπάρχει με τις εικόνες του Lorenzo Mattotti. Όπως και στο «Le Mystére Picasso», με τον σκηνοθέτη και το συνεργείο σε αγωνία, βλέπουμε τον καλλιτέχνη να κρατάει ένα μπλε μολύβι για να μεταφράσει σε είκονα το βλέμμα του στον Dalla. Το σκηνικό της συνάντησης και του αφιερώματος είναι το στούντιο του Mattotti στο Παρίσι, σε μια συνοικία της Rive Droite τόσο ζωντανή και παλλόμενη, πολύχρωμη και πολυποίκιλη που δεν κάνουμε λάθος που την αποκαλούμε «νταλλική».

Δεν γνωρίζουν όλοι ότι ο Lucio ήταν ένας αξέχαστος κινηματογραφικός Sancho Panza στο Quijote του Mimmo Paladino (2006) και ως ιπποκόμος του ιππότη με τη θλιβερή φιγούρα εμφανίζεται σε μερικά γευστικά ιντερμέδια του Dallarte. Ο Gionata Mirai – ένα χαρισματικό μέλος του «Teatro degli Orrori» – αποτίει φόρο τιμής και διαστρεβλώνει με τη δωδεκάχορδη κιθάρα του μερικούς από τους ακρογωνιαίους λίθους της δισκογραφίας του Lucio Dalla, και δεν τον ακούμε απλώς: σε ένα είδος μουσικού και σκηνικού βραχυκυκλώματος, απολαμβάνουμε τον Gionata εν δράσει στο Tempio Pausania, ένα χωριό της Gallura που διαπνέεται από την παρουσία ενός άλλου θεμελιώδους Ιταλού τραγουδοποιού, του Fabrizio De André. Ο Fulvio Accogli – η Lady Macbettu στο cult έργο Macbettu – θα αποστάξει την κληρονομιά του τραγουδοποιού στη δική του ευαισθησία ως καλλιτέχνη σε έναν πρωτότυπο μονόλογο που συνέθεσε για την περίσταση. Φυσικά – μαζί με τα νυχτερινά και τα ημερολόγια, τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους της Σαρδηνίας, του Παρισιού, του Reggio Emilia – θα έχουμε και αναλαμπές από την Μπολόνια: τους δρόμους, τις ατμόσφαιρες, τα χρώματα και το μνημειακό νεκροταφείο Certosa, όπου ο Dalla αναπαύεται λίγα βήματα μακριά από τον ποιητή Carducci και τον ζωγράφο Morandi. Ούτε θα λείψουν και άλλες λιχουδιές, όπως το ακυκλοφόρητο μέχρι σήμερα αρχειακό υλικό με τον Lucio σε πρώτο πλάνο να μιλάει για «dallate» και «ghirrate» σαν να πρόκειται για φάρσες.